Donuk omuz sendromu nedir?
Donuk omuz, sendromu (adesiv kapsülit) omuz eklem kapsülünün ile eklem sıvısı salan zarın difüz bozukluğu ve iltihabı sonucunda eklem bölgesinde oluşan ağrıya verilen isimdir. Kısacası, omuz kapsülünün(omuz eklemini saran ve bağlardan oluşan bir kılıf) darlaşması ve omuzdaki hareket kabiliyetinin kısıtlanmasıdır. Daha çok tek omuzda kendini gösterse de her iki omuzda da ağrı ve hareket kısıtlılığı meydana gelebilir.
Donuk omuz, özellikle kadınlarda daha sık olmak üzere, Ortopedi’de çok karşılaşılan bir problemdir. Oldukça ağrılı ve hareket kaybıyla giden bu hastalıkta hastalar uzun süre kollarını kullanamayabilirler. İleri vakalarda omuz hareketleri ileri derece kısıtlanır. Hastalar, diş fırçalama, dolaptan herhangi birşey alma, etek ilikleme, pantalon çekme vb. gibi günlük fonksiyonlarını yapmakta zorluk çekebilirler. Birçok hastada gece ağrısı olur. İlk hissedilen belirti omuz ağrısıdır. Omuz incinmiş gibi hissedilir.
Diğer belirtiler şunlar olabilir:
- Kolu hareket ettirdikçe artan omuz ağrısı.
- Uyutmayacak derecede şiddetli omuz ağrısı.
- Omuzda, günlük işleri yapmayı güçleştirecek ölçüde ağrı.
- Kolu belli bir noktadan öteye kaldıramamak veya döndürememek.
Donuk omuz sendromuna yol açan nedenler
• Şiddetli bir ağrıyla karakterize edilen donuk omuz sendromu, bursit ve artroz gibi hastalıklar yüzünden ortaya çıkabilir.
• Omuz ekleminin uzun süre hareketsiz kalması sonucunda yumuşak dokuların zarar görmesine ve eklem kapsülünün çekilmesine yol açabilir.
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı, kalp krizi,tiroid rahatsızlığı gibi herhangi bir sistemik hastalığın da bu sendromun ortaya çıkmasında önemli bir rolü vardır.
• Şeker hastası olmak, kişiyi bu sendrom için kolay bir hedefe dönüştürür. Şeker hastalarında her 5 kişiden birinde donuk omuz sendromu görülmektedir.
• Çarpma, düşme gibi travmalar sonucunda omuzun uzun süre sabit tutulmuş olması bu hastalığı tetikleyebilir.
• Omuz kireçlenmesi de donum omuz sendromuna yol açan nedenler arasındadır.
Günümüzde donuk omuz gelişen hastaların çoğunun yoğun stres altında olan veya uyku bzokuluğu yaşayan kişiler olduğu unutulmamalıdır.
Kadınlarda adet düzensizliği,menapoz dönemi gibi hormonal dengesizlikerin olması donuk omuz için risk grubu oluşturmaktadır.
Donuk omuz sendromunun evreleri
• 1. Evre (2-9 ay): İlk olarak ağrı başlar, bu durumu kademeli tutukluk ile hareketin kısıtlanması izler. Ağrı geceleri daha da kötüleşir.
• 2. Evre (4-12 ay): Ağrı yavaş yavaş azalır ama tutukluk ve hareket kısıtlanması devam eder. Üstelik giderek k kötüleşebilir. Kolu, dışarı doğru döndürmek imkansız hale gelebilir.
• 3. Evre (1-3 yıl): Bu evre ağrı, tutukluk ve hareket kısıtlanmasının yavaş yavaş azaldığı iyileşme evresidir.
Donuk Omuzda konservatif tedavi
Donuk omuzun ilk tedavisi konservatif yani cerrahi dışı tedavidir. Konservatif tedavide ilk amaç, hastanın ağrılarının kesilmesi ve hareketlerinin açılmasıdır. Bu amaçla ağrı kesici ve ödem azaltıcı ilaçlar, omuz eklem enjeksiyonları ve fizik tedavi uygulanır. Hastaların ağrı nedeniyle omuz eklemlerini korumaya alıp, günlük hareketlerini yapmaması, durumun daha da kötüleşmesine neden olabilir. Hastalar donma aşamasında mutlaka omuz eklemlerini kullanmaya çalışmalıdır.
Kortizon iğneleri
Kortizon, yangıyı, yani şişme ve hassasiyeti azaltmaya yardımcı olan bir steroiddir. Bu tedavide kortizon doğrudan eklemin içine enjekte edilir. Bu yöntem, donmuş omuz durumunu geçirmez ancak genellikle ağrıyı, omuz esnetme hareketlerini yapmaya olanak sağlayacak ölçüde azaltabilir.
Omuz manipülasyonu
Bu prosedür gereği alınan anesteziden dolayı ağrı hissetmezsiniz. Doktor, gerilmiş dokuyu hafifletmek amacıyla omuz eklemini farklı yönlere hareket ettirir. Ancak artroskopik cerrahi ortaya çıktıktan sonra çok nadiren yapılması tercih edilmektedir. Çünkü artan bir komplikasyon riski barındırıyor.
Artroskopik cerrahi
Artroskopik cerrahide amaç, donan omuz eklem kapsülünün yapışıklıklarının önlenmesidir. Artroskopik işlem, genel anestezi altında yapılır. Omuz eklemi açılmadan kapsülün daraldığı bölgeler artroskopik olarak gevşetilir. Omuz-eklem hareketi sağlanır. Artroskopik girişimle donuk omuzun hızlı bir şekilde tedavisi yapılır. Hastalar uzun süre sürecek hareket kısıtlılığı ve ağrı şikayetinden kurtulmuş olur. Artroskopi sonrası omuz-eklem hareketleri genel anestezi altında muayene edilerek, hareket kaybının olmamasına dikkat edilir.
Ameliyat sonrası rehabilitasyon gerekli midir?
- Donuk omuz cerrahisi sonrası rehabilitasyon mutlaka yapılmalıdır. Ameliyat sonrası ağrı, hastadan hastaya değişmek üzere oluşur. Özellikle ilk gün hastalarda ağrı şikayeti olabilir. Ameliyat sonrası birinci günde amaç, ağrı kesicilerin kullanılıp öncelikle hastanın ağrısının hafifletilmesidir.
- Fizik tedavi genellikle ameliyatın ertesi günü başlar. Fizik tedavide ameliyatı yapan hekimin bulguları ve fizik tedaviyi yönlendirmesi çok önemlidir. Başlangıç aşamasında cerrah, hastaya kendi yapacağı egzersizleri anlatır, genellikle çoğu hasta yapacağı hareketleri kolayca anlar ve uygulamaya başlar. Amaç, hastanın omuz ekleminin hareketlerine tam olarak ulaşılmasıdır.
- Fizyoterapi süresi hastadan hastaya değişmekle birlikte 4-6 haftayı bulabilir.
